Εμβόλιμο άρθρο από τη φίλη και αναγνώστρια του blog Sister of Mercy, μέιντ ίν... Γιού Ές Έιιι!
Πριν από περίπου ένα μήνα είχα την τύχη να συνοδεύσω τον σύντροφό μου στην περιπλάνησή του στο Νέο Κόσμο (όχι της Αθήνας, αλλά του Κολόμβου του περίεργου). Για την Αμερική είχα από πάντα μια κλισέ άποψη που προσπαθούσε να ισορροπήσει ανάμεσα στο δόγμα «φονιάδες των λαών» και στην ταμπέλα του νεοφώτιστου νεάντερταλ (homo sapiens, η Ευρωπαία εγώ…). Το πόρισμα της επίσκεψής μου εκεί μάλλον δεν άλλαξε πολύ τη γνώμη που είχα αρχικά, μού δόθηκε όμως η ευκαιρία να τη διευρύνω και να παρατάξω πλάι της και κάποια θετικά στοιχεία, τα οποία μάλλον εύκολα εντόπισα. Και μάλιστα, μπορώ να πω ότι τα στοιχεία αυτά δεν περιορίζονται σε μια συγκεκριμένη πολιτεία ή πόλη, αλλά έχουν γενικευτική ιδιότητα, αφού είχα τη δυνατότητα να επισκεφτώ τουλάχιστον τρεις μεγάλες πόλεις, δύο χωριά (!) και τρία φοιτητικά campus.
Μεγάλη εντύπωση μεταξύ άλλων μου έκανε το γεγονός ότι ο μέσος Αμερικανός είναι ιδιαίτερα πιστός στους νόμους της χώρας του, τους οποίους αντιμετωπίζει σχεδόν ως τοτέμ. Επίσης, είναι λαός ιδιαίτερα φιλικός και ανοιχτός, πιστεύει στη Δημοκρατία (όπως βέβαια εκείνος την εννοεί), φοβερά εργατικός και φιλότιμος, χωρίς να αισθάνεται την ανάγκη να διατρανώσει την υπεροχή του είναι αυτή είναι εθνική, είτε κοινωνική, είτε οικονομική, σε αντίθεση με τα ημεδαπά ώνια του Κολωνακίου και των Β.Π. που χωρίς signe t-shirt δεν πάνε ούτε στο περίπτερο για τσιγάρα.
Αυτό το προφίλ του λαού, δίνει στην Αμερική χαρακτηριστικά χώρας ευκαιριών. Με το που πατάς το πόδι σου εκεί, σε παραλαμβάνει ένας άνεμος αισιοδοξίας κι έχεις πράγματι την αίσθηση ότι εάν είσαι εργατικός κι έχεις μια καλή ιδέα, μπορείς πραγματικά να προκόψεις. Καθόσον η εξέλιξή σου εκεί δεν είναι συνάρτηση της ικανότητάς σου για επικύψεις ενώπιον τοπικού πολιτευτή ή για λάδωμα των γραναζίων της Δημόσιας Διοίκησης. Η ζωή σου είναι αποτέλεσμα των ταλέντων και της εργασίας σου, του επιχειρηματικού σου πνεύματος και των επιλογών σου, τα οποία μπορούν να αναπτυχθούν σε ένα περιβάλλον σταθερότητας.
Περίεργα ντηλ, λαμογιές, παραθυράκια και μπόχα υπάρχει σίγουρα και στην Αμερική. Το καταλαβαίνεις αυτό με το που κοιτάξεις προς τους υψηλότερους ορόφους των ουρανοξυστών της Wall Street. Όμως όλα αυτά είναι ψηλά, πολύ μακριά από τον καθημερινό Αμερικανό, ο οποίος στη συνείδησή του θεωρεί ακόμη ότι το οικονομικό σκάνδαλο είναι κάτι πραγματικά κακό, σε τέτοιο βαθμό που προτιμά να μην το γνωρίζει. Ξέρει ότι συμβαίνει, αλλά προτιμά να καμώνεται ότι δεν ξέρει. Ίσως κάποιοι μειδιάσετε διαβάζοντας την παραπάνω φράση, αναρωτηθείτε, όμως, τι κάνουμε κι εμείς που είμαστε σουπερ ενημερωμένοι για όλα τα φοβερά σκάνδαλα των τελευταίων είκοσι χρόνων…
Στα παραπάνω αναφερόμενα qualifications που είναι απαραίτητα για να επιτύχεις στην Αμερική, ξέχασα να αναφέρω το κομμάτι της εκπαίδευσης. Δεν υπάρχει μεγαλούπολη της Αμερικής που να μην διαθέτει τουλάχιστον ένα πανεπιστήμιο, για να μην μιλήσω για τα αναρίφνητα κολλέγια και ινστιτούτα. Πανεπιστήμια, όμως, υπάρχουν και στην επαρχία, σε κωμοπόλεις και χωριά (τρόπος του λέγειν). Η πανεπιστημιακή εκπαίδευση στην Αμερική είναι ιδιωτική, που σημαίνει ότι ο ενδιαφερόμενος πρέπει να εξασφαλίσει ένα μπάτζετ για την υποστήριξη των σπουδών του, ανάλογο με το πανεπιστήμιο στο οποίο στοχεύει. Εάν δεν έχει πρόσβαση σε
γονεϊκό πορτοφόλι, μπορεί να απευθυνθεί σε τράπεζες και να λάβει δάνειο, το οποίο το αποπληρώνει μετά την αποφοίτησή του, με τον μισθό του.
Η επιλογή του πανεπιστημίου γίνεται κυρίως με συνδυασμό οικονομικού δύνασθαι και φήμης. Σε γενικές γραμμές ισχύει η αρχή ότι όσο πιο ακριβό το πανεπιστήμιο, τόσο πιο μεγάλες οι πιθανότητες να βρει κανείς γρήγορα μια καλά αμειβόμενη εργασία. Χωρίς να σημαίνει υποχρεωτικά ότι τα χρήματα που δίνεις (περίπου 40.000 δολλάρια για ένα πολύ καλό πανεπιστήμιο-το χρόνο, ε!) σού εξασφαλίζουν ένα πραγματικά υψηλό επίπεδο σπουδών. Σού εξασφαλίζουν όμως πτυχίο με brand name, που θα κινήσει το ενδιαφέρον της εκάστοτε corporation για εσένα. Εξού και η μανία των φοιτητών να κυκλοφορούν με μπλουζάκια που αναγράφουν το όνομα του πανεπιστημίου τους – όπως όλα τα προϊόντα φίρμας.
Βέβαια, πλήρως εναρμονισμένα με τις βασικές αρχές του μαρκετινγκ, τα περισσότερα αμερικανικά πανεπιστήμια ψαρώνουν τον μελλοντικό υποψήφιο με τα καταπληκτικά τους campuses: τεράστιες εκτάσεις πρασίνου, μοντέρνα ή πιο κλασικά κτίρια, καλοδιατηρημένα, έργα τέχνης, λέσχες, εντευκτήρια, τεράστιες βιβλιοθήκες, κοιτώνες… Το μέσο αμερικανικό πανεπιστήμιο θυμίζει έντονα, από άποψη μεγέθους, ένα δικό μας χωριό.
Ένα άλλο κοινό χαρακτηριστικό των αμερικανικών πανεπιστημίων έχει να κάνει με τους φοιτητές αυτούς καθ’ εαυτούς. Σχεδόν πουθενά δεν παρατήρησα σημάδια που να επισημαίνουν την οικονομική ανισότητα μεταξύ των φοιτητών. Στο πανεπιστήμιο του Stanford για παράδειγμα, που θεωρείται από τα καλύτερα, και στο οποίο φοιτούν γόνοι οικογενειών με τεράστια οικονομική ευρωστία, αλλά και παιδιά χαμηλότερων κοινωνικών στρωμάτων (είπαμε, δάνεια!), δεν μπορούσες να διακρίνεις ποια άτομα είχαν μεγάλη οικονομική επιφάνεια. Έβλεπες παντού νέα παιδιά, με τζην και φουτερ, σακίδιο στην πλάτη, καβάλα σε ένα ποδήλατο που αποτελεί το πλέον βασικό μέσο για να διασχίσεις τα δρομάκια του campus. Η άλλη επιλογή είναι το εσωτερικό λεωφορείο, αλλά συνήθως αργεί, άσε που άμα ξεμείνεις αργά το βράδυ πρέπει να το κόψεις με το πόδι και δεν λέει… Ποδήλατο λοιπόν! Είτε είσαι γιός του George είτε είσαι γιος του μπαρμπα-Sam, ο μοναδικός τρόπος για να κυκλοφορήσεις στο πανεπιστήμιο είναι το ποδήλατο!
Δεν θεωρώ ότι η επιλογή του εν λόγω μέσου γίνεται απλώς επειδή απαγορεύονται τα αυτοκίνητα. Θεωρώ ότι είναι αποτέλεσμα μιας διάχυτης νοοτροπίας να αντιμετωπίζονται μεταξύ τους οι άνθρωποι ως ίσοι, τουλάχιστον μέσα στις μερικότερες κάστες όπου ανήκουν, και φυσικά στην έντονη έλλειψη ανάγκης για επίδειξη. Στο αμερικανικό πανεπιστήμιο κερδίζει πάντα είτε ο πιο δυνατός (στο ράγκμπι π.χ.), είτε ο πιο έξυπνος (στο μάθημα) είτε ο πιο ωραίος (στο πάρτυ). Πότε ο πιο ακριβοντυμένος ή ο οδηγός Porsche. Νομίζω ότι κάτι παρόμοιο συμβαίνει και στην ευρύτερη κοινωνία τους, χωρίς να αποκλείονται οι εξαιρέσεις (που συνήθως επιβεβαιώνουν τον κανόνα).
Μια καλή αμερικανιά προς αντιγραφή (εκτός από την εκτεταμένη χρήση του ποδηλάτου – προς θλίψη των πάσης φύσεως κάγκουρων με τα ζαντολάστιχα και τις εξατμήσεις) είναι η υιοθέτηση μιας στάσης ζωής που θα μας κάνει να βλέπουμε τους γύρω μας ίσους… ενώπιον του ποδηλάτου! Αυτό είναι το μεγάλο στοίχημα στην μεταμνημονιακή Ελλάδα και ίσως η απάντηση στην κρίση.
Ο επανακαθορισμός του αξιακού μας συστήματος και ο προσδιορισμός του ατόμου από τα εγγενή του χαρακτηριστικά και όχι από τα υλικά επίκτητα.
Τι κι αν μας πάρεις τα Cayenne, Όλι Ρεν, Όλι Ρεν,
η ζωή μας θα εξακολουθήσει να έχει ουσία. Ίσως μάλιστα, ακριβώς τότε να αρχίσει να έχει ουσία.
Sister of Mercy
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου