Η θηλιά του καπιταλισμού σφίγγει ολοένα και περισσότερο, στο λαιμό ολοένα και περισσότερων κοινωνιών. Στο δικό μας χωράφι, οι αριθμοί που έχει επιφέρει η ακραία επίθεση του καπιταλισμού, δείχνουν τη σοβαρότητα της κατάστασης. Ανεργία στο 27%, ανεργία στους νέους 65%, ποσοστό πλυθησμού που ζει κάτω από τα όρια της φτώχειας 35%, απώλεια εισοδήματος (στα τελευταία έξι χρόνια) 35%, 20.000 άστεγοι στην Αθήνα, 4.000 αυτοκτονίες (η Ελλάδα πρώτη στη σχετική λίστα στην Ευρώπη ενώ πριν 5 χρόνια 'δεν υπήρχαμε' ούτε στις παγκόσμιες λίστες). Και η λίστα των αρνητικών συνεπειών δεν έχει τελειωμό. Παράλληλα, η Υγεία αποδεκατίζεται εις βάρος των πολιτών για να αυξήσουν -ακόμα περισσότερο- τα κέρδη τους οι φαρμακευτικές βιομηχανίες και οι ιδιωτικές ασφάλειες και κλινικές. Αποδεκατίζεται επίσης και η Παιδεία για να συνεχίζουν να πλουτίζουν τα ιδιωτικά φροντιστήρια, οι ιδιωτικές σχολές. Να υπενθυμίσω ότι μιλάμε για κοινωνικά αγαθά που οι πολίτες δικαιούνται δωρεάν. Αντ' αυτού, η δημοκρατία εκτρέπεται προκειμένου να παίρνονται σοβαρότατες και επικίνδυνες αποφάσεις χωρίς πολλά - πολλά. Είναι ιστορικά αποδεδειγμένο... είτε θέλουμε να το ονομάζουμε φασισμό, είτε αστική κοινοβουλευτική δημοκρατία, ο καπιταλισμός να είναι καλά και το κεφάλαιο ευννοούμενο.
Το τελευταίο διάστημα είμαι σε φάση αναζήτησης λύσεων. Η μισθωτή σκλαβιά για πενθήμερο 8ωρο (στα χαρτιά) αλλά 10ωρο στην πραγματικότητα για 486 ευρώ στο χέρι, για να είσαι απόλυτα αναλώσιμος μιας και οι άνεργοι περιμένουν ουρές, για να μην έχεις δικαίωμα ούτε να αυτο-οργανωθείς με τους συναδέλφους σου, για να μην έχεις δικαίωμα ούτε να απεργήσεις, για να μην έχεις δικαίωμα ούτε στην αποζημίωση όταν αργά ή γρήγορα απολυθείς, για να μην έχεις δικαίωμα ούτε σε μια στοιχειώδη επιβίωση με το μισθό σου, δεν με ελκύουν καθόλου. Και πλέον, δεν ελκύουν και κανέναν. Είναι θέμα χρόνου όμως να κυλήσεις καθώς θα σου λείψει το ευρώ. Και θα πας να ανεχτείς όλα τα παραπάνω γιατί... δε γίνεται αλλιώς.
Στην αναζήτηση λύσεων λοιπόν, πέρα από τον μονόδρομο που προσφέρει ο καπιταλισμός έπεσα πάνω στην έννοια αποανάπτυξη. Διάβασα 2-3 άρθρα και πήγα και σε μία ομιλία όπου ο ομιλητής ήταν ο φοβερός -για μένα- Γιάννης Μακριδάκης. Να αναλύσω λίγο τον ορισμό γιατί δεν είναι και δύσκολο στην Ελλάδα του 2013, που γίνονται τα πάντα για να έρθει η ανάπτυξη και ο κοσμάκης θεωρεί πως η ανάπτυξη είναι ο σωσίας, να παρεξηγηθεί από την πρώτη ματιά ο όρος, αποανάπτυξη.
Ο όρος αποανάπτυξη, σημαίνει να... ξεφύγουμε από την ανάπτυξη. Από ποιά ανάπτυξη όμως? Από την ανάπτυξη έτσι όπως την έχει καθιερώσει σαν έννοια ο καπιταλισμός. Σύμφωνα με τον καπιταλισμό, η ανάπτυξη είναι η γιγάντωση και η εμπορευματοποίηση των πάντων, με μόνο σκοπό το κέρδος. Η ανάπτυξη του καπιταλισμού, αρμέγει μανιωδώς όλους τους φυσικούς πόρους του πλανήτη προκειμένου να μπορεί να μετατρέψει τα πάντα σε προϊόντα και να δίνει τη δυνατότητα στον καταναλωτή, να καταναλώνει με απόλυτη μανία το οτιδήποτε (από ενέργεια, υλικά, τροφή, ρουχισμό μέχρι και το νερό). Τα πάντα έχουν μετατραπεί σε καταναλωτικά προϊόντα. Το οικοσύστημα όμως δεν αντέχει. Τα προειδοποιητικά καμπανάκια αυξάνονται όσο περνάει ο καιρός. Ο καπιταλισμός και οι πιστοί του οπαδοί όμως, μπροστά στο κέρδος συνεχίζουν να λεηλατούν τον πλανήτη. Βλέπε βιομηχανικές Α.Π.Ε, βλέπε εξορύξεις φυσικών πόρων, βλέπε πετρέλαια, βλέπε καταστροφή φύσης και ζωϊκού βασιλείου κ.α. Σαν να είμαστε μόνο οι άνθρωποι πάνω στη Γη και σε αυτό το οικοσύστημα. Λες και μετά από εμάς δεν θα έρθουν άλλοι. Πολλά από τα παραπάνω είναι είδη πρώτης ανάγκης για τον άνθρωπο, δεν θα διαφωνήσω σε αυτό. Το πρόβλημα είναι η τεχνητή γιγάντωση όλων αυτών των αναγκών, προκειμένου να αναχθούν σε προϊόντα και να έχουν αξία αυτά τα κωλοχαρτάκια που βάζουμε στα πορτοφόλια μας. Γιατί όταν θα στραγγίξουμε από φυσικούς πόρους το οικοσύστημα, τι αξία θα έχουν τα λεφτά? Όπως είπε και ο Μακριδάκης στην ομιλία του, 'πολύ πολύ να πληρώνεις 100 ευρώ για να φας μία σαλάτα'.
Αυτό εννοεί λοιπόν η αποανάπτυξη ή αλλιώς, απομεγέθυνση όπως την λένε στο εξωτερικό. Μία απαγκίστρωση από τον τυφλό καταναλωτισμό. Έναν επαναπροσδιορισμό των αναγκών του ανθρώπου. Ανάπτυξη της ηθικής μέσα μας. Τη στροφή προς τη φυσική καλλιέργεια, τη φυσική διατροφή. Αν όλος ο πλανήτης ας πούμε, έτρωγε όπως τρώμε εμείς του ...δυτικού κόσμου, δεν θα μας κάνανε καλά ούτε 7 πλανήτες σαν τη Γη. Κανείς μας δε χρειάζεται 5 ζευγάρια παπούτσια, ούτε 2 ντουλάπες ρούχα. Όλοι μας μπορούμε να προσέξουμε την ενέργεια που καταναλώνουμε, το νερό. Δεν σεβόμαστε καθόλου όλα τα παραπάνω κι έτσι έχουμε καταλήξει σε έναν κόσμο που καταναλώνει μόνο, και το μόνο που παράγει είναι εκατομμύρια τόνοι σκουπιδιών. Αν αυτό δεν είναι ντροπιαστικό, σίγουρα δεν είναι ανθρώπινο. Δεν αντικαθιστούμε απολύτως τίποτα από αυτά που καταναλώνουμε. Κάποια στιγμή θα αδειάσει το ντεπόζιτο.
Έτσι όπως έχουμε μάθει, σίγουρα είναι κάτι που φαντάζει δύσκολο. Προσωπικά όμως, μου φαίνεται σαν μία οδός που μπορεί να έχει καλύτερα αποτελέσματα και για τον άνθρωπο και για το οικοσύστημα. Μου φαίνεται καλύτερο να καλλιεργώ και να τρώω τομάτες και μαρούλια, να χρειάζομαι χρήματα για τα εντελώς απαραίτητα. Σίγουρα θα υπάρξει στέρηση από κάποια υλικά αγαθά αλλά στο σημείο που έχουμε φτάσει θα προτιμήσω την ψυχική υγεία, το μηδενικό άγχος και τη μη κατάθλιψη από τα υλικά αγαθά. Όπως ανέφερε και ένα παλικάρι από τους Ηλιόσπορους στην ομιλία που παρακολούθησα, πλέον στην Ελλάδα δραστηριοποιούνται περίπου 2.500 τέτοιες ομάδες. Ομάδες που αυτο-οργανώνονται, στήνουν οικοκοινότητες, συνεταιρισμούς κ.α. Αυτονομία. Όσο συνεχίζεται αυτό και όλες αυτές οι δράσεις καταφέρουν και να δικτυωθούν μεταξύ τους, μόνο αισιοδοξία μπορεί να προκαλέσει η εξέλιξη αυτή.
Η απόφαση είναι δικιά μας. Από τη μία έχουμε το σενάριο της μόνιμης συγκατοίκησης με τους γονείς μας, με τη δουλειά των 600 -το πολύ- ευρώ μισθό που θα μας επιτρέψει να ψωνίσουμε 1-2 φορές το χρόνο, να βγαίνουμε το Σάββατο για 3 τσιπουράκια και να πάμε και 5 μέρες διακοπές το καλοκαίρι. Όλα αυτά αν είμαστε από τους προνομιούχους που θα έχουν τη δυνατότητα να είναι μισθωτοί σκλάβοι. Γιατί υπάρχει και το -πολύ πιθανό πλέον- σενάριο της ανεργίας. Από την άλλη, έχουμε την υπερπροσπάθεια για να αποκτήσουμε την αρετή του να γίνουμε λιτοί άνθρωποι, να τρεφόμαστε από τους κήπους και από τα ζωντανά μας, να δουλέψουμε σκληρά ακόμα και για την τροφή μας, μακριά από τις μεγαλουπόλεις-εφιάλτες, σε οικοκοινότητες όπου και οι υπόλοιποι θα ακολουθούν αυτό το σκοπό και όντας όλοι μαζί, οι βασικές ανάγκες θα καλύπτονται. Και οι 2 περιπτώσεις περιλαμβάνουν τα ρίσκα τους και έχουν μεγάλο βαθμό δυσκολίας. Όποιος εξακολουθεί να πιστεύει ότι τα πράγματα μπορούν να γίνουν από μόνα τους ρόδινα, κοιμάται τον ύπνο του δικαίου. Έχω την εντύπωση όμως ότι άμα σπείρουμε αποανάπτυξη, θα θερίσουμε ανθρωπιά...
Υ.Γ: Απόδειξη για το γεγονός ότι οι συλλογικότητες που αυτο-οργανώνονται και είναι αυτόνομες, είναι επικίνδυνες για τους καπιταλιστές, είναι τα πεσίματα σε κάθε είδους καταλήψεις, στέκια κλπ...
Υ.Γ 1: 'Η οικονομική ανάπτυξη, δεν συνδέεται απαράιτητα με τη μείωση της φτώχειας.'
Σαμίρ Τζάτζα, Δ.Ν.Τ Γκάνας
Το τελευταίο διάστημα είμαι σε φάση αναζήτησης λύσεων. Η μισθωτή σκλαβιά για πενθήμερο 8ωρο (στα χαρτιά) αλλά 10ωρο στην πραγματικότητα για 486 ευρώ στο χέρι, για να είσαι απόλυτα αναλώσιμος μιας και οι άνεργοι περιμένουν ουρές, για να μην έχεις δικαίωμα ούτε να αυτο-οργανωθείς με τους συναδέλφους σου, για να μην έχεις δικαίωμα ούτε να απεργήσεις, για να μην έχεις δικαίωμα ούτε στην αποζημίωση όταν αργά ή γρήγορα απολυθείς, για να μην έχεις δικαίωμα ούτε σε μια στοιχειώδη επιβίωση με το μισθό σου, δεν με ελκύουν καθόλου. Και πλέον, δεν ελκύουν και κανέναν. Είναι θέμα χρόνου όμως να κυλήσεις καθώς θα σου λείψει το ευρώ. Και θα πας να ανεχτείς όλα τα παραπάνω γιατί... δε γίνεται αλλιώς.
Στην αναζήτηση λύσεων λοιπόν, πέρα από τον μονόδρομο που προσφέρει ο καπιταλισμός έπεσα πάνω στην έννοια αποανάπτυξη. Διάβασα 2-3 άρθρα και πήγα και σε μία ομιλία όπου ο ομιλητής ήταν ο φοβερός -για μένα- Γιάννης Μακριδάκης. Να αναλύσω λίγο τον ορισμό γιατί δεν είναι και δύσκολο στην Ελλάδα του 2013, που γίνονται τα πάντα για να έρθει η ανάπτυξη και ο κοσμάκης θεωρεί πως η ανάπτυξη είναι ο σωσίας, να παρεξηγηθεί από την πρώτη ματιά ο όρος, αποανάπτυξη.
Ο όρος αποανάπτυξη, σημαίνει να... ξεφύγουμε από την ανάπτυξη. Από ποιά ανάπτυξη όμως? Από την ανάπτυξη έτσι όπως την έχει καθιερώσει σαν έννοια ο καπιταλισμός. Σύμφωνα με τον καπιταλισμό, η ανάπτυξη είναι η γιγάντωση και η εμπορευματοποίηση των πάντων, με μόνο σκοπό το κέρδος. Η ανάπτυξη του καπιταλισμού, αρμέγει μανιωδώς όλους τους φυσικούς πόρους του πλανήτη προκειμένου να μπορεί να μετατρέψει τα πάντα σε προϊόντα και να δίνει τη δυνατότητα στον καταναλωτή, να καταναλώνει με απόλυτη μανία το οτιδήποτε (από ενέργεια, υλικά, τροφή, ρουχισμό μέχρι και το νερό). Τα πάντα έχουν μετατραπεί σε καταναλωτικά προϊόντα. Το οικοσύστημα όμως δεν αντέχει. Τα προειδοποιητικά καμπανάκια αυξάνονται όσο περνάει ο καιρός. Ο καπιταλισμός και οι πιστοί του οπαδοί όμως, μπροστά στο κέρδος συνεχίζουν να λεηλατούν τον πλανήτη. Βλέπε βιομηχανικές Α.Π.Ε, βλέπε εξορύξεις φυσικών πόρων, βλέπε πετρέλαια, βλέπε καταστροφή φύσης και ζωϊκού βασιλείου κ.α. Σαν να είμαστε μόνο οι άνθρωποι πάνω στη Γη και σε αυτό το οικοσύστημα. Λες και μετά από εμάς δεν θα έρθουν άλλοι. Πολλά από τα παραπάνω είναι είδη πρώτης ανάγκης για τον άνθρωπο, δεν θα διαφωνήσω σε αυτό. Το πρόβλημα είναι η τεχνητή γιγάντωση όλων αυτών των αναγκών, προκειμένου να αναχθούν σε προϊόντα και να έχουν αξία αυτά τα κωλοχαρτάκια που βάζουμε στα πορτοφόλια μας. Γιατί όταν θα στραγγίξουμε από φυσικούς πόρους το οικοσύστημα, τι αξία θα έχουν τα λεφτά? Όπως είπε και ο Μακριδάκης στην ομιλία του, 'πολύ πολύ να πληρώνεις 100 ευρώ για να φας μία σαλάτα'.
Αυτό εννοεί λοιπόν η αποανάπτυξη ή αλλιώς, απομεγέθυνση όπως την λένε στο εξωτερικό. Μία απαγκίστρωση από τον τυφλό καταναλωτισμό. Έναν επαναπροσδιορισμό των αναγκών του ανθρώπου. Ανάπτυξη της ηθικής μέσα μας. Τη στροφή προς τη φυσική καλλιέργεια, τη φυσική διατροφή. Αν όλος ο πλανήτης ας πούμε, έτρωγε όπως τρώμε εμείς του ...δυτικού κόσμου, δεν θα μας κάνανε καλά ούτε 7 πλανήτες σαν τη Γη. Κανείς μας δε χρειάζεται 5 ζευγάρια παπούτσια, ούτε 2 ντουλάπες ρούχα. Όλοι μας μπορούμε να προσέξουμε την ενέργεια που καταναλώνουμε, το νερό. Δεν σεβόμαστε καθόλου όλα τα παραπάνω κι έτσι έχουμε καταλήξει σε έναν κόσμο που καταναλώνει μόνο, και το μόνο που παράγει είναι εκατομμύρια τόνοι σκουπιδιών. Αν αυτό δεν είναι ντροπιαστικό, σίγουρα δεν είναι ανθρώπινο. Δεν αντικαθιστούμε απολύτως τίποτα από αυτά που καταναλώνουμε. Κάποια στιγμή θα αδειάσει το ντεπόζιτο.
Έτσι όπως έχουμε μάθει, σίγουρα είναι κάτι που φαντάζει δύσκολο. Προσωπικά όμως, μου φαίνεται σαν μία οδός που μπορεί να έχει καλύτερα αποτελέσματα και για τον άνθρωπο και για το οικοσύστημα. Μου φαίνεται καλύτερο να καλλιεργώ και να τρώω τομάτες και μαρούλια, να χρειάζομαι χρήματα για τα εντελώς απαραίτητα. Σίγουρα θα υπάρξει στέρηση από κάποια υλικά αγαθά αλλά στο σημείο που έχουμε φτάσει θα προτιμήσω την ψυχική υγεία, το μηδενικό άγχος και τη μη κατάθλιψη από τα υλικά αγαθά. Όπως ανέφερε και ένα παλικάρι από τους Ηλιόσπορους στην ομιλία που παρακολούθησα, πλέον στην Ελλάδα δραστηριοποιούνται περίπου 2.500 τέτοιες ομάδες. Ομάδες που αυτο-οργανώνονται, στήνουν οικοκοινότητες, συνεταιρισμούς κ.α. Αυτονομία. Όσο συνεχίζεται αυτό και όλες αυτές οι δράσεις καταφέρουν και να δικτυωθούν μεταξύ τους, μόνο αισιοδοξία μπορεί να προκαλέσει η εξέλιξη αυτή.
Η απόφαση είναι δικιά μας. Από τη μία έχουμε το σενάριο της μόνιμης συγκατοίκησης με τους γονείς μας, με τη δουλειά των 600 -το πολύ- ευρώ μισθό που θα μας επιτρέψει να ψωνίσουμε 1-2 φορές το χρόνο, να βγαίνουμε το Σάββατο για 3 τσιπουράκια και να πάμε και 5 μέρες διακοπές το καλοκαίρι. Όλα αυτά αν είμαστε από τους προνομιούχους που θα έχουν τη δυνατότητα να είναι μισθωτοί σκλάβοι. Γιατί υπάρχει και το -πολύ πιθανό πλέον- σενάριο της ανεργίας. Από την άλλη, έχουμε την υπερπροσπάθεια για να αποκτήσουμε την αρετή του να γίνουμε λιτοί άνθρωποι, να τρεφόμαστε από τους κήπους και από τα ζωντανά μας, να δουλέψουμε σκληρά ακόμα και για την τροφή μας, μακριά από τις μεγαλουπόλεις-εφιάλτες, σε οικοκοινότητες όπου και οι υπόλοιποι θα ακολουθούν αυτό το σκοπό και όντας όλοι μαζί, οι βασικές ανάγκες θα καλύπτονται. Και οι 2 περιπτώσεις περιλαμβάνουν τα ρίσκα τους και έχουν μεγάλο βαθμό δυσκολίας. Όποιος εξακολουθεί να πιστεύει ότι τα πράγματα μπορούν να γίνουν από μόνα τους ρόδινα, κοιμάται τον ύπνο του δικαίου. Έχω την εντύπωση όμως ότι άμα σπείρουμε αποανάπτυξη, θα θερίσουμε ανθρωπιά...
Υ.Γ: Απόδειξη για το γεγονός ότι οι συλλογικότητες που αυτο-οργανώνονται και είναι αυτόνομες, είναι επικίνδυνες για τους καπιταλιστές, είναι τα πεσίματα σε κάθε είδους καταλήψεις, στέκια κλπ...
Υ.Γ 1: 'Η οικονομική ανάπτυξη, δεν συνδέεται απαράιτητα με τη μείωση της φτώχειας.'
Σαμίρ Τζάτζα, Δ.Ν.Τ Γκάνας
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου